Το Συμβούλιο της Επικρατείας ακύρωσε την απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου της Τουρκίας της 24ης Νοεμβρίου 1934 με την οποία μετατράπηκε η Αγία Σοφία σε μουσείο, μετέδωσε το ειδησεογραφικό πρακτορείο Ανατολού. Με την απόφαση αυτή ανοίγει ο δρόμος για μετατροπή της Αγίας Σοφίας σε τζαμί. Σύμφωνα με το δικαιολογητικό της απόφασης, το καθεστώς της Αγίας Σοφίας, η οποία είναι ιδιοκτησία του Ιδρύματος Μωάμεθ Πορθητή έχει διατηρηθεί και διασφαλίζεται από την νομική μας τάξη και η Αγία Σοφία έχει παραχωρηθεί στο κοινό για να χρησιμοποιηθεί ως τζαμί κατ’απαίτηση του ιδρύματος. Αναφέρει ακόμη ότι δεδομένου ότι πρόκειται για ακίνητη περιουσία και με βάση τον νομικό κανόνα, η φύση και ο σκοπός της ακίνητης περιουσίας στην ιδρυτική πράξη δεν μπορεί να αλλάξει, ενώ είναι δεσμευτικό το κράτος να διασφαλίσει ότι τα περιουσιακά στοιχεία του ιδρύματος χρησιμοποιούνται σύμφωνα με τη βούληση του ιδρύματος. Αναφέρει ακόμη ότι κατά συνέπεια συνάγεται το συμπέρασμα ότι η ακίνητη περιουσία που ανήκει στο ίδρυμα δεν είναι νομικά δυνατόν να χρησιμοποιηθεί για άλλο σκοπό εκτός από τζαμί. Προσθέτει ότι ως εκ τούτου ότι η απόφαση του Υπουργικού Συμβουλίου (του 1934) δεν ήταν σύμφωνη με τον νόμο.
Η UNESCO ανακοίνωσε ότι η Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς θα αξιολογήσει εκ νέου το καθεστώς της Αγίας Σοφίας, “Είναι λυπηρό που η απόφαση της Τουρκίας δεν ήταν αντικείμενο διαλόγου, ούτε υπήρξε κάποια γνωστοποίηση νωρίτερα”, ανέφερε η Εκπαιδευτική, Επιστημονική και Επιμορφωτική Οργάνωση των Ηνωμένων Εθνών σε ανακοίνωσή της. Η Αγία Σοφία είναι ενταγμένη στον κατάλογο των Μνημείων Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς ως μουσείο. “H UNESCO καλεί τις τουρκικές αρχές να ξεκινήσουν χωρίς καθυστέρηση διάλογο προκειμένου να αποφευχθεί η οπισθοχώρηση από την παγκόσμια αξία αυτής της σπάνιας κληρονομιάς, η διατήρηση της οποίας θα επανεξεταστεί από την Επιτροπή Παγκόσμιας Κληρονομιάς στην επόμενη συνεδρίασή της”, πρόσθεσε η διευθύντρια της UNESCO, Οντρεί Αζουλέ.
Λυπηρή, χαρακτηρίζει την απόφαση του Τουρκικού Συμβουλίου Επικρατείας για την Αγία Σοφία και την απόφαση του Προέδρου Ερντογάν να θέσει το μνημείο υπό τη διεύθυνση της Προεδρίας των Θρησκευτικών Υποθέσεων, ο Ύπατος Εκπρόσωπος της ΕΕ για την Εξωτερική Πολιτική Ζοζέπ Μπορρέλ. Συγκεκριμένα, στη γραπτή δήλωση που εξέδωσε ο Ύπατος Εκπρόσωπος αναφέρει: “η Αγία Σοφία έχει ισχυρή συμβολική, ιστορική και παγκόσμια αξία”.”Η Τουρκία έχει αναπτύξει μια καθιερωμένη παράδοση πολιτιστικής διατήρησης καθώς και μια αναγνωρισμένη παράδοση πνευματικής και πολιτιστικής διαφάνειας”, σημειώνει. “Η απόφαση του Τουρκικού Συμβουλίου Επικρατείας να ανατρέψει μία από τις σύγχρονες αποφάσεις της Τουρκίας και την απόφαση του Προέδρου Ερντογάν να θέσει το μνημείο υπό τη διεύθυνση της Προεδρίας των Θρησκευτικών Υποθέσεων, είναι λυπηρή”, τονίζει ο Μπορρέλ. “Ως ιδρυτικό μέλος της Συμμαχίας των Πολιτισμών (Alliance of Civilisations), η Τουρκία έχει δεσμευτεί να προωθήσει τον διαθρησκευτικό και διαπολιτισμικό διάλογο, την ανοχή και τη συνύπαρξη”, καταλήγει.
Η Αγία Σοφία θα είναι πάντα ο ναός-σύμβολο της Ορθοδοξίας, λέει ο Πρόεδρος της Βουλής Δημήτρης Συλλούρης, ενώ χαρακτηρίζει τον Τούρκο Πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν “ιστορικό βέβηλο” σε σχέση με την απόφαση για μετατροπή του μνημείου σε ισλαμικό τέμενος.
“Ο ναός-σύμβολο της Ορθοδοξίας, όπου μόνο ύμνοι χριστιανικοί και το ‘Υπερμάχω’ μπορούν να ηχούν, θα είναι πάντα η Αγία Σοφία, η Του Θεού Σοφία και θα δυναμώνει την πίστη και αντοχή των απανταχού Ορθοδόξων Χριστιανών”, αναφέρει σε ανάρτησή του στα κοινωνικά δίκτυα ο κ. Συλλούρης. Ο Ερντογάν και η παρέα του θα παραμείνουν ως ιστορικοί βέβηλοι έναντι του παγκόσμιου πολιτισμού και της συνύπαρξης των θρησκειών”, καταλήγει.
Από την πλευρά του, ο Υπουργός Οικονομικών Κωνσταντίνος Πετρίδης, σε ανάρτηση στον λογαριασμό του στο twitter, παραπέμπει στην ανακοίνωση της ΟΥΝΕΣΚΟ για το θέμα. “Η μετατροπή της εμβληματικής Αγίας Σοφίας σε τζαμί δεν αποτελεί απλά προσβολή για την παγκόσμια κληρονομιά. Είναι επίσης μια από τις χειρότερες πράξεις της επιθετικότητας του Ερντογάν και του ισλαμικού επεκτατισμού. Μια ανοιχτή πρόκληση έναντι της ΕΕ και του πολιτισμένου κόσμου“, έγραψε ο κ. Πετρίδης.
Η Κύπρος καταδικάζει έντονα τις τουρκικές ενέργειες για την Αγία Σοφία και καλεί την Τουρκία να σεβαστεί τις διεθνές της υποχρεώσεις, σημειώνει ο Υπουργός Εξωτερικών Νίκος Χριστοδουλίδης στο λογαριασμό του στο twitter.“Από την τουρκική εισβολή το 1974 και τη συνεπακόλουθη κατοχή μέρους του εδάφους της, η Κύπρος είναι οδυνηρά θύμα της ενορχηστρωμένης πολιτικής της Τουρκίας για καταστροφή και λεηλασία μνημείων θρησκευτικής και πολιτιστικής κληρονομιάς”, αναφέρει ο κ. Χριστοδουλίδης στην ανάρτησή του. Προσθέτει ότι “η κλιμακούμενη, κατάφωρη παραβίαση των διεθνών της υποχρεώσεων εκδηλώνεται στην απόφασή της να αλλάξει τον προσδιορισμό της Αγίας Σοφίας, ενός μνημείου παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς που αποτελεί καθολικό σύμβολο της Ορθόδοξης πίστη”.
“Επικοινώνησα ήδη με τον επικεφαλής της Ελληνικής Αντιπροσωπείας στο CCBE και τον Αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Δικηγορικού Συλλόγου κ.κ. Κουτκια και Περακη να διερευνήσουν τις δυνατότητες και να προβούν σε όλες τις ενδεδειγμένες και δέουσες ενέργειες,ωστε το θέμα της μετατροπής της Αγιά-Σοφιάς σε τζαμί απο την Τουρκική Κυβέρνηση να τεθεί στους Ευρωπαίους συναδέλφους και να ζητήσουμε την ανάδειξη της πολιτισμικά εγκληματικής αυτής στάσης της γείτονος και την καταδίκη της”, έγραψε στο λογαριασμό του ο Δημήτρης Βερβεσός, Πρόεδρος της Ολομέλειας των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος .
Σε δήλωσή της, η Υπουργός Πολιτισμού της Ελλάδας υπογραμμίζει ότι η σημερινή απόφαση του τουρκικού δικαστηρίου παραγνωρίζει τις επισημάνσεις της UNESCO για τα σοβαρά θεσμικού τύπου κωλύματα, τα οποία υφίστανται στην αλλαγή του status της Αγίας Σοφίας από μουσείο σε ισλαμικό τέμενος. Κατά την ίδια, μια τέτοια απόφαση “επιβεβαιώνει απόλυτα ότι στη γείτονα χώρα δεν υφίσταται ανεξάρτητη δικαιοσύνη”. “Κανείς δεν επιχειρεί να αναμειχθεί στις εσωτερικές υποθέσεις της Τουρκίας. Ωστόσο, η Αγία Σοφία που βρίσκεται στο έδαφός της, στην Κωνσταντινούπολη, αποτελεί μνημείο όλης της ανθρωπότητας, ανεξάρτητα από θρησκευτική πίστη. Ο εθνικισμός που επιδεικνύει ο Πρόεδρος Ερντογάν δεν συνιστά σωστό σύμβουλο, οδηγώντας τη χώρα του έξι αιώνες πίσω” επισήμανε η κ. Μενδώνη.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Εξωτερικών υποθέσεων του Συμβουλίου της Ομοσπονδίας (άνω βουλή) Κονσταντίν Κόσατσεφ, εξέφρασε την λύπη του για την απόφαση της τουρκικής Κυβέρνησης να χρησιμοποιηθεί ο Ναός της Αγίας Σοφίας ως τζαμί, επισημαίνοντας ότι μια τέτοια απόφαση μπορεί να προκαλέσει εξαιρετικά αρνητικές αντιδράσεις σε όλο τον χριστιανικό κόσμο. Ο ίδιος επισήμανε ότι στην περίπτωση αυτή δεν είναι αποδεκτό το σκεπτικό ότι η τύχη των αρχιτεκτονικών μνημείων αποτελεί αυστηρά εσωτερική υπόθεση μιας χώρας. Ο Κόσατσεφ υποστήριξε πως δεν βλέπει στην απόφαση αυτή κάποια επιδίωξη της Τουρκίας να προκαλέσει έξωθεν δυνάμεις, εκτιμώντας ότι υπερτερούν στην περίπτωση αυτή ζητήματα εσωτερικής πολιτικής. Κατά την άποψη του, ο Ερντογάν προσπαθεί να κερδίζει πόντους στους οπαδούς της ισλαμοποίησης της Τουρκίας.
Με πληροφορίες από ΚΥΠΕ
